Mission LiFE in Schools SHVR Swachh Evam Harit Vidyalaya Swachh Vidyalaya Puraskar

Mission LiFE in Schools SHVR Swachh Evam Harit Vidyalaya Swachh Vidyalaya Puraskar સ્વચ્છ તેમજ હરિત વિદ્યાલય રેટિંગ (SHVR) 2025-26 – સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા સ્વચ્છ તેમજ હરિત વિદ્યાલય રેટિંગ (SHVR) 2025-26 – સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા

સ્વચ્છ તેમજ હરિત વિદ્યાલય રેટિંગ (SHVR) 2025-26 – સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા

ભારત સરકાર દ્વારા Swachh Evam Harit Vidyalaya Rating (SHVR) 2025-26 એક અગ્રગણ્ય પહેલ તરીકે શરૂ કરવામાં આવી છે. આ યોજના શિક્ષણ મંત્રાલયના માર્ગદર્શન હેઠળ રાષ્ટ્રીય સ્તરે અમલમાં મુકાઈ રહી છે, જેનો મુખ્ય હેતુ શાળાઓને સ્વચ્છ, હરિયાળી, બાળકો માટે અનુકૂળ અને પર્યાવરણ મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવા છે.

આ લેખમાં અમે SHVR 2025-26 વિષયને લગભગ 5000 શબ્દો સુધી વિસ્તૃત કરી રહ્યા છીએ. તેમાં તેના હેતુઓ, વિશેષતાઓ, કેટેગરીઝ, રેટિંગ સિસ્ટમ, NEP 2020 સાથેનું જોડાણ, સફળતાના ઉદાહરણો, FAQs અને વિદ્યાર્થીઓ તથા શિક્ષકો માટે પ્રેરણાત્મક પાસાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.

📖 SHVR – Background and development journey

સ્વચ્છતા અને હરિયાળી એ કોઈ એક સમયની પ્રવૃત્તિ નથી પરંતુ જીવનશૈલીનો અભિન્ન ભાગ છે. ભારત સરકારે વર્ષ 2014 માં સ્વચ્છ ભારત અભિયાન શરૂ કર્યું હતું, જે બાદ શાળાઓમાં પણ સ્વચ્છતા અભિયાનને અનિવાર્ય બનાવવામાં આવ્યું.

Swachh Vidyalaya Abhiyan એ શાળાઓમાં શૌચાલય, પીવાના પાણીની સુવિધા અને હાથ ધોવાના સ્ટેશનો સ્થાપવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી. હવે Swachh Evam Harit Vidyalaya Rating (SHVR) એ આ પહેલને વધુ આગળ લઈ જઈને શાળાઓમાં માત્ર સ્વચ્છતા જ નહીં, પરંતુ પર્યાવરણ પ્રત્યેની જવાબદારી, ટકાઉપણું અને Mission LiFE ના અમલને કેન્દ્રસ્થાને રાખે છે.

તેમાં વિદ્યાર્થીઓને માત્ર સ્વચ્છતા શીખવવી જ નહીં, પણ તેઓને Clean & Green India ના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર બનાવવાનો હેતુ છે. આ રીતે શાળાઓથી શરૂઆત કરીને સમગ્ર સમાજમાં સ્વચ્છતા અને હરિયાળીની સંસ્કૃતિ ઉભી કરવાની દિશામાં SHVR એક માઈલસ્ટોન સાબિત થશે.

🎯 Objectives of SHVR 2025-26

SHVR 2025-26 ના હેતુઓને નીચે મુજબ સમરી શકાય

સ્વચ્છતા👉	શાળાઓમાં સ્વચ્છ પરિસર, સ્વચ્છ વર્ગખંડો, કચરો વ્યવસ્થિત નિકાલ.
હરિયાળી👉	કેમ્પસમાં વૃક્ષારોપણ, ગ્રીન સ્પેસ, સોલાર લાઇટ્સ, પાણી બચત.
બાળકો માટે અનુકૂળ વાતાવરણ👉	બાળકો માટે સ્વચ્છ શૌચાલય, CWSN-Friendly સુવિધાઓ.
WASH સેવાઓ👉	પાણી, સેનિટેશન અને હાથ ધોવાની સુવિધાની કાર્યક્ષમતા.
NEP 2020 સાથે સંકલન👉	શિક્ષણમાં પર્યાવરણ પ્રત્યેની સમજણ અને જીવનશૈલીમાં સ્વચ્છતા જોડવી.
વિદ્યાર્થીઓનું સશક્તિકરણ👉	બાળકોને પર્યાવરણ સંરક્ષણમાં સક્રિય ભાગીદાર બનાવવાં.

📌 Key Features of SHVR

• ભારતની તમામ શાળાઓ માટે ફરજિયાત ભાગીદારી.
• NEP 2020 મુજબ કેટેગરી આધારિત રેટિંગ અને પ્રમાણપત્ર.
• રાષ્ટ્રીય સ્તરે પસંદ થયેલી શાળાઓને ઇનામ અને અભ્યાસ પ્રવાસ.
• નવી કેટેગરી Mission LiFE Activities નો સમાવેશ.
• ડિજિટલ સિસ્ટમ – SHVR Website અને SHVR Mobile App દ્વારા ઓનલાઈન પ્રક્રિયા.
• વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકોમાં Behavioral Change પર ખાસ ભાર.

📂 SHVR ની 6 કેટેગરીઝ

SHVR હેઠળ શાળાઓનું મૂલ્યાંકન છ મુખ્ય કેટેગરીઝ પર આધારિત છે:

1.Mission LiFE Activities: Energy Conservation, Waste Management, Plastic-free Campus.

2.Behavioural Change & Capacity Building: શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓમાં પર્યાવરણ પ્રત્યેની જવાબદારી વધારવી.

3.Operation & Maintenance: શૌચાલય અને WASH સુવિધાઓનું સંચાલન.

4.Handwashing with Soap: હાથ ધોવાની આદત વિકસાવવી અને સુવિધા જાળવી રાખવી.

5Toilet Facilities: સ્વચ્છ અને સુરક્ષિત શૌચાલય, માસિક ચક્ર સ્વચ્છતા સુવિધાઓ

6. Water: પીવાનું સુરક્ષિત પાણી, વરસાદી પાણી સંગ્રહણ, પાણી બચાવવાના ઉપાયો.

🌱 Mission LiFE Activities – Detailed Information

Mission LiFE (Lifestyle for Environment) અંતર્ગત શાળાઓએ નીચેના પગલાં લેવા પડશે:

• Water Audit કરવો અને પાણી બચાવવાના ઉપાયો અમલમાં મૂકવા.
• Solar Panels અને LED લાઇટ્સ લગાવવી.
• Energy Efficient Appliances નો ઉપયોગ.
• Waste Management – 5R’s (Refuse, Reduce, Reuse, Repurpose, Recycle).
• Eco/Green Clubs બનાવીને વિદ્યાર્થીઓને સક્રિય બનાવવાં.
• Single-use plastics મુક્ત કેમ્પસ બનાવવો.
• Plantation Drives ચલાવવી.
• શિક્ષણમાં Climate & Hygiene Education ને સામેલ કરવું.

📊 SHVR and NEP 2020 – Connection

NEP 2020 ફોકસ એરિયા	SHVR નો ફાળો
Holistic, Experiential Learning	Eco-clubs, SAPs, Monitoring Committees, Hygiene Routines
Health & Well-being	સ્વચ્છ શૌચાલય, હાથ ધોવાની સુવિધા, માસિક ચક્ર સ્વચ્છતા સપોર્ટ, પીવાનું પાણી
Sustainable Living	Rainwater harvesting, 5R Waste Management, Solar Lights, Plantation Drives
Equity & Inclusivity	CWSN-Friendly Toilets, Aspirational Districts, છોકરીઓ માટે સુરક્ષિત પ્રવેશ

⭐ SHVR Retings

શાળાઓને તેમના પ્રદર્શન મુજબ રેટિંગ આપવામાં આવશે:

• District Level: ★★★ અને તેથી ઉપર – કુલ 8 શાળાઓ

• State/UT Level: ★★★★ અને તેથી ઉપર – કુલ 20 શાળાઓ

• National Level: ★★★★★ – કુલ 200 શાળાઓ

👩‍🏫 Eligibility

આ યોજનામાં તમામ શાળાઓ ભાગ લઈ શકે છે:

• Pre-Secondary: Balvatika થી Grade 8

• Secondary: Grade 9-12

📅 Important dates

1. ઓનલાઇન નોંધણી – જલદી જ શરૂ થશે
2. મૂલ્યાંકન – શૈક્ષણિક વર્ષ 2025-26 દરમ્યાન
3. પરિણામ અને માન્યતા – અંતિમ તબક્કે

🌐 How to join?

• 👉 શાળાઓ SHVR અધિકૃત વેબસાઇટ પરથી નોંધણી કરી શકે છે.
• 👉 SHVR Mobile App દ્વારા અરજી કરી શકાય છે.
• 👉 પુરાવા અપલોડ કરવા જરૂરી છે – ફોટા, રિપોર્ટ, વિડીયો વગેરે.

📞 Contact

Website: shvr.education.gov.in
Helpdesk: SHVR Portal અને App પર ઉપલબ્ધ.

❓ Frequently Asked Questions (FAQs)

GCERT Mathematics Science Environment Exhibition 2014 to 2024 – રાજ્યકક્ષાની કૃતિ પ્રદર્શન પુસ્તિકા PDF Download

📢 Conclusion

Swachh Evam Harit Vidyalaya Rating (SHVR) 2025-26 એ શાળાઓમાં સ્વચ્છતા અને હરિયાળીનું રાષ્ટ્રીય સ્તરે મોટું અભિયાન છે. આ અભિયાન માત્ર શાળાઓ સુધી મર્યાદિત નથી, પરંતુ બાળકો દ્વારા ઘરો અને સમાજ સુધી પહોંચશે.

Mission LiFE in Schools , SHVR , Swachh Evam Harit Vidyalaya , Swachh Vidyalaya “સ્વચ્છ શાળા – સ્વસ્થ ભવિષ્ય, હરિત શાળા – ટકાઉ ભારત” એ જ SHVR નો સાચો સંદેશ છે.

D.El.Ed (PTC) Admission 2025-26 Gujarat – પ્રાથમિક શિક્ષક ડિપ્લોમા પ્રવેશ જાહેરાત