Day: June 12, 2025

શાળા વ્યવસ્થાપન સમિતિ (SMC) ની પુનઃ રચના અંગે સંપૂર્ણ માર્ગદર્શન – NEP 2020 અને RTE એક્ટ અંતર્ગત જરૂરી પગલાં

શાળા વ્યવસ્થાપન સમિતિ (SMC) ની પુનઃ રચના અંગે સંપૂર્ણ માર્ગદર્શન – NEP 2020 અને RTE એક્ટ અંતર્ગત જરૂરી પગલાંશૈક્ષણિક વિકાસ અને ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ માટે શાળા વ્યવસ્થાપન સમિતિ (SMC) એ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 અને RTE અધિનિયમ 2009ના નિયમો અનુસાર હવે તમામ સરકારી પ્રાથમિક શાળાઓમાં SMC ની પુનઃ રચના અનિવાર્ય બની ગઈ છે. આવો, જાણીએ કે આ પ્રક્રિયા કેવી રીતે કરવામાં આવે છે અને માતા-પિતા તથા સ્થાનિક સમુદાયની કેટલી મહત્વપૂર્ણ ભાગીદારી છે.

અમારી વોટ્સએપ ચેનલમાં જોડાવા માટે અહીં ક્લિક કરો

શાળા વ્યવસ્થાપન સમિતિ (SMC) શુ છે?

SMC એ એક લોકભાગીદારી આધારિત સમિતિ છે જે બાળકના સર્વાંગી વિકાસ અને શાળાની પ્રગતિ માટે જવાબદાર હોય છે. RTE (Right to Education) અધિનિયમ 2009 મુજબ દરેક સરકારી શાળાએ SMC હોવી જરૂરી છે.

SMC ની રચના શા માટે જરૂરી છે?

• શિક્ષણમાં લોકભાગીદારી વધારવા
• શાળાની કામગીરીમાં પારદર્શિતા લાવવા
• માતા-પિતા અને સમુદાયના સહયોગથી શિક્ષણની ગુણવત્તા સુધારવા
• બાળકોના અધિકારના રક્ષણ માટે

પુનઃ રચનાની સમયમર્યાદા અને પ્રક્રિયા:

અગાઉની SMC ની રચના વર્ષ 2023-24 માટે થઈ હતી. હવે 2025-26 અને 2026-27 માટે નવી પુનઃ રચના જરૂરી છે. આ પ્રક્રિયા શૈક્ષણિક વર્ષના પ્રથમ સપ્તાહમાં પૂર્ણ કરવાની રહેશે.

SMC સભ્યોની રચના કેવી રીતે થાય છે?

• કુલ 12 સભ્યો નું પેનલ હોય છે.
• જેમાં 75% (9 સભ્યો) વિદ્યાર્થીઓના માતા-પિતા અથવા વાલીઓમાંથી લેવામાં આવે છે.
• 25% (3 સભ્યો) નીચે મુજબ:
• 1 સ્થાનિક ચૂંટાયેલ સભ્ય (ગ્રામ પંચાયત/નગરપાલિકા)
• 1 શાળાના શિક્ષક અથવા આચાર્ય
• 1 સ્થાનિક શિક્ષણવિદ અથવા કડિયો

SMC विशे……

• એસ.એમ.સી. કુલ બાર સભ્યોની હોય જેમાં ૭૫% (૯ સભ્યો) વાલી સભ્યો શાળામાં અભ્યાસ કરતા બાળકોના માતાપિતા કે વાલીમાંથી હોય.
• એસ.એમ.સી.ના કુલ ૧૨ સભ્યોમાં ૫૦% (૬ સભ્યો) મહિલા સભ્યો હોય.
• એસ.એમ.સી.ના અધ્યક્ષ તરીકે ૯ વાલી સભ્યોમાંથી જ નિમણુંક થાય.
• કુલ ૯ વાલી સભ્યોમાં ધોરણ ૧ થી ૪ ના બાળકોના ૨ વાલી એજ રીતે ધોરણ ૫,૬ ના ૩ વાલી અને ધોરણ ૭, ૮ ના ૪ વાલીની પસંદગી કરેલ હોય.
• શાળા આચાર્યશ્રી હોદ્દાની રૂએ સભ્ય સચિવ તરીકે કામ કરતા હોય.
• આચાર્યશ્રીની ગેરહાજરીમાં શ્રેયાન શિક્ષક કામગીરી કરતા હોય.
• ગામનાં ઉત્સાહી, શિક્ષિત અને શિક્ષણમાં રસ ધરાવનાર તથા શૈક્ષણિક યોજનાઓના જાણકાર શિક્ષણવિદ્ તરીકે પસંદ થયેલ હોય.
• પંચાયત/સ્થાનિક સત્તામંડળે પસંદ કરેલ પ્રતિનિધિ PRI સભ્ય તરીકે એસ.એમ.સી.માં સમાવેશ થયેલ હોય.
• ૧૩મા સભ્ય તરીકે ગામના/બાજુના ગામનાં કડિયાની જ પસંદગી થયેલ હોય.
• શાળામાં અભ્યાસ કરતા બાળકોના સમુદાય/જાતિને ધ્યાનમાં રાખીને તમામ જાતિના પ્રતિનિધિ વાળી વાલી એસ.એમ.સી.માં પસંદ કરેલ હોય.
• એસ.એમ.સી. બેંક ખાતાની નાણાંકીય લેવડ દેવડ માટે મહિલા વાલી સભ્યને જ પ્રોમિનન્ટ સભ્ય તરીકે પસંદ કરેલ હોય

અગત્યની નોંધ: વંચિત જૂથ અને નબળા વર્ગના માતા-પિતાને પણ યોગ્ય પ્રતિનિધિત્વ આપવું જરૂરી છે.

SMC રચનાનું સ્વરૂપ, SMC RACHANA

SMC રચનાનું સ્વરૂપ, SMC RACHANA

SMC અધ્યક્ષ અને ઉપાધ્યક્ષની પસંદગી

• SMC અધ્યક્ષ અને ઉપાધ્યક્ષ માતા-પિતાના સભ્યોમાંથી ચૂંટવામાં આવે છે.
• આચાર્યશ્રી કે શ્રેષ્ઠ શિક્ષકશ્રી SMCના સચિવ તરીકે જવાબદારી નિભાવશે.

Smc પુનઃરચના બાબત પરિપત્ર

Smc પુનઃરચના બાબત પરિપત્ર

પરિપત્ર ડાઉનલોડ કરો તેમજ પુનઃ રચનાની પ્રક્રિયા માટે શું કરવું?

• વાલી મીટીંગનું આયોજન
• જાહેર સૂચનાઓ દ્વારા વાલીઓને જાણ કરવી
• કાર્યવાહી નોંધ તૈયાર કરી રાખવી
• CRC → BRC → DPC સ્તરે પુનઃ રચનાનું પ્રમાણપત્ર મોકલવું

શાળા વ્યવસ્થાપન સમિતિ (SMC) ની પુનઃ રચના બાબત પરિપત્ર જોવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

High CPC કીવર્ડ્સ સમાવેશિત

(આ કીવર્ડ્સ બ્લોગની SEO રેન્કિંગમાં મદદરૂપ થશે)

શિક્ષણ વિભાગ ગુજરાત

RTE act 2009 Gujarat

NEP 2020 implementation

School Management Committee formation

Primary School governance

Parental involvement in education

School education policy India

Free and compulsory education act

Educational rights for children in India

Government primary school management

નિષ્કર્ષ:

SMC ની પુનઃ રચના માત્ર કાનૂની ફરજ નહીં, પણ શિક્ષણની ગુણવત્તા સુધારવા માટે એક સશક્ત હથિયાર છે. વાલીઓ, શિક્ષકો અને સ્થાનિક તંત્રની સક્રિય ભૂમિકા દ્વારા શાળાઓ વધુ અસરકારક રીતે કાર્ય કરી શકે છે. દરેક શાળાએ સમયસર અને નિયમ અનુસાર SMC ની પુનઃ રચના કરવા માટે તત્પર રહેવું જરૂરી છે.

સાબરકાંઠા જિલ્લાના શિક્ષક મિત્રો,,
જો તમે સાબરકાંઠા જિલ્લાની રજાઓનું લીસ્ટ 2025 શોધી રહ્યા છો, તો તમે યોગ્ય જગ્યાએ છો. અહીં “Sabarkantha (SK) District Holiday List 2025 pdf” મુકવામાં આવેલ છે. જે તમે અહીંથી ડાઉનલોડ કરી શકો છો અને તમારા મોબાઈલમાં સેવ પણ રાખી શકો છો, જે તમને આખું વર્ષ કામ આવશે.

સરકારી કર્મચારીઓ અને કચેરીઓ માટે ગુજરાત સરકાર દ્વારા જાહેર અને મરજિયાત રજાઓ આપવામાં આવે છે. બેંકમાં પાડવાની રજાઓ અલગથી જાહેર કરવામાં આવે છે. આવી રજાઓ માટે જે તે કેલેન્ડર વર્ષની શરૂઆતમાં જ વિભાગ દ્વારા ઠરાવ કરી મોકલવામાં આવે છે. ગુજરાતના શિક્ષણ વિભાગ, આરોગ્ય વિભાગ, કૃષિ વિભાગ, પોલીસ વિભાગ તેમજ બેંક માટેની આ રજાઓની યાદી મુજબ જાહેર કરીને તેને અનુસરવાનું હોય છે. અહીં આવી રજાઓની યાદી pdf આપવામાં આવેલ છે. જે કર્મચારીઓ અને તમામ કચેરીના લોકોને ઉપયોગી થશે.

Sabarkantha (SK) District Holiday List pdf

અહીં સાબરકાંઠા જિલ્લાની જાહેર અને મરજિયાત રજાઓ આપવામાં આવેલ છે. જે શિક્ષણ વિભાગ અને શાળાઓના શિક્ષકો માટે મહત્વપૂર્ણ છે. નીચે આપેલ મહત્વપૂર્ણ લીંક પરથી આ યાદી pdf ડાઉનલોડ કરી શકો છો અને મોબાઈલમાં સેવ રાખી શકાય છે તેમજ પ્રિન્ટ કરીને રાખી શકાય છે.

સાબરકાંઠા જિલ્લાની રજાઓનું લીસ્ટ 2025 | Sabarkantha (SK) District Holiday List pdf 2025
સાબરકાંઠા જિલ્લાની રજાઓનું લીસ્ટ 2025

મહત્વપૂર્ણ લિંક્સ

સાબરકાંઠા જિલ્લાની રાજાઓનું લીસ્ટ	અહીં ક્લિક કરો
મરજિયાત રાજાઓનું લીસ્ટ	અહીં ક્લિક કરો

પ્રાથમિકમાં લેખિત પરીક્ષા સાથે મૌખિક અને ક્રિએટિવ મૂલ્યાંકન કરવા ભલામણ

હોલિસ્ટિક પ્રોગ્રેસ રિપોર્ટ કાર્ડ (Holistic Progress Card – HPC) એ ભારત સરકાર દ્વારા રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (NEP) 2020 અને નિપુણ ભારત (NIPUN Bharat) માર્ગદર્શિકા હેઠળ રજૂ કરાયેલ એક નવીન મૂલ્યાંકન પદ્ધતિ છે, જે બાળકોના સર્વાંગી વિકાસને માપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ રિપોર્ટ કાર્ડનો હેતુ પરંપરાગત ગ્રેડ-આધારિત મૂલ્યાંકનથી આગળ વધીને વિદ્યાર્થીઓના બૌદ્ધિક, સામાજિક, ભાવનાત્મક, શારીરિક અને નૈતિક વિકાસનું 360-ડિગ્રી મૂલ્યાંકન કરવાનો છે. ગુજરાતમાં પણ આ પદ્ધતિને શિક્ષણ વિભાગ દ્વારા અમલમાં મૂકવા માટે પ્રયાસો ચાલી રહ્યા છે. નીચે HPC વિશે વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી છે:

હોલિસ્ટિક પ્રોગ્રેસ કાર્ડનો હેતુ

-સર્વાંગી વિકાસ પર ધ્યાન: 

Holistic Report Card

• HPC ફક્ત Absolute૦aà ગુણો પર નહીં, પરંતુ વિદ્યાર્થીની સર્જનાત્મકતા, ભાવનાત્મક સ્થિરતા, સામાજિક કૌશલ્યો, શારીરિક સ્વાસ્થ્ય અને મૂલ્યોના વિકાસ પર ધ્યાન આપે છે.

– શીખવાની પ્રક્રિયાને રસપ્રદ બનાવવી: 

• આ કાર્ડ શિક્ષણને આનંદદાયક અને સમાવેશી બનાવે છે, જે વિદ્યાર્થીઓને તેમની રુચિ અને શક્તિઓ અનુસાર શીખવા પ્રોત્સાહિત કરે છે.

– વ્યક્તિગત મૂલ્યાંકન: 

• દરેક વિદ્યાર્થીની અનન્ય ક્ષમતાઓ અને નબળાઈઓને ઓળખીને તેમના માટે વ્યક્તિગત શૈક્ષણિક આયોજન કરવું.

– માતા-પિતા અને શિક્ષકોની ભાગીદારી: 

• HPC શિક્ષકો, વિદ્યાર્થીઓ અને માતા-પિતા વ વધારે છે, જે બાળકના વિકાસમાં સહાયરૂપ થાય છે.

HPC ની મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ

1. બહુ-આયામી મૂલ્યાંકન

   – બૌદ્ધિક વિકાસ: વિશ્લેષણ, નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા, સમસ્યા હલ કરવાની કુશળતા.

   – ભાવનાત્મક વિકાસ: સ્વ-જાગૃતિ, સહાનુભૂતિ, તણાવ વ્યવસ્થાપન.

   – સામાજિક કૌશલ્યો: સહકાર, નેતૃત્વ, ટીમવર્ક.

   – શારીરિક વિકાસ: આરોગ્ય, રમતગમત અને શારીરિક પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગીદારી.

   – નૈતિક મૂલ્યો: નિષ્ઠા, જવાબદારી, આદર.

2. કોમ્પિટન્સી-આધારિત મૂલ્યાંકન:

   – HPC ગ્રેડ કે માર્ક્સ પર ધ્યાન આપવાને બદલે વિદ્યાર્થીની કુશળતા અને સમજણનું મૂલ્યાંકન કરે છે.

   – પ્રોજેક્ટ-આધારિત શિક્ષણ, સ્વ-મૂલ્યાંકન, પીઅર રિવ્યૂ અને શિક્ષકોની ટિપ્પણીઓનો સમાવેશ થાય છે.

3. ડિજિટલ અને ઍક્સેસિબલ:

   – HPC ને ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ (જેમ કે ડિજિલોકર) પર સંગ્રહિત કરી શકાય છે, જે માતા-પિતા અને શિક્ષકો માટે સરળતાથી ઉપલબ્ધ હોય છે.

   – શાળાઓ માટે ક્લાઉડ-આધારિત સોફ્ટવેર ઉપલબ્ધ છે, જે ડેટા સુરક્ષા અને ગોપનીયતા નીતિઓનું પાલન કરે છે.

4. વિવિધ શૈક્ષણિક તબક્કાઓ માટે:

   –ફાઉન્ડેશનલ સ્ટેજ (ધોરણ 1-2): આ તબક્કે મૂળભૂત સાક્ષરતા, ગણન અને સામાજિક કૌશલ્યો પર ધ્યાન આપવામાં આવે છે.

   – પ્રિપેરેટરી સ્ટેજ (ધોરણ 3-5): વિચારશીલતા, સર્જનાત્મકતા અને શારીરિક વિકાસ પર ભાર.

   – મિડલ સ્ટેજ (ધોરણ 6-8): “એમ્બિશન કાર્ડ” દ્વારા વિદ્યાર્થીઓ પોતાના લક્ષ્યો નક્કી કરે છે.

   – સેકન્ડરી સ્ટેજ (ધોરણ 9-12): સ્વ-પ્રતિબિંબ, સંશોધન કૌશલ્યો, કારકિર્દી લક્ષ્યો અને સમય વ્યવસ્થાપન પર ધ્યાન.

ગુજરાતમાં અમલીકરણ

• – ગુજરાત શિક્ષણ વિભાગે NEP 2020 ની ભલામણોને અનુરૂપ HPC ને અપનાવવા માટે પગલાં લીધાં છે. રાજ્યની શાળાઓમાં આ કાર્ડનું પાયલટ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે, ખાસ કરીને પ્રાથમિક ધોરણો (1 થી 5) માટે.
• – ગુજરાતમાં સરકારી અને CBSE શાળાઓમાં HPC ને ડિજિટલ રૂપે રજૂ કરવા માટે પ્રયાસો ચાલી રહ્યા છે, જેમાં શિક્ષકોને તાલીમ અને સોફ્ટવેર સપોર્ટ પૂરો પાડવામાં આવે છે.
• – રાજ્ય શિક્ષણ વિભાગ નિપુણ ભારત યોજના હેઠળ મૂળભૂત સાક kmks્ષરતા અને ગણન કૌશલ્યોને પ્રોત્સાહન આપવા HPC નો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે.

લાભો

– વિદ્યાર્થી-કેન્દ્રિત શિક્ષણ: HPC વિદ્યાર્થીઓને પોતાની શીખવાની પ્રક્રિયામાં સક્રિય ભાગીદાર બનાવે છે.

– શિક્ષક-માતાપિતા સહયોગ: માતા-પિતાને બાળકના વિકાસની સ્પષ્ટ સમજ મળે છે, જે તેમને ઘરે સહાય કરવા પ્રોત્સાહિત કરે છે.

– સમાવેશી શિક્ષણ: વિવિધ શીખવાની શૈલીઓ અને ક્ષમતાઓને સ્વીકારે છે, જે ખાસ જરૂરિયાતો ધરાવતા બાળકો માટે પણ લાભદાયી છે.

– ભવિષ્યની તૈયારી: ઉચ્ચ-ક્રમના કૌશલ્યો (વિશ્લેષણ, સર્જનાત્મકતા, નિર્ણય લેવો) ને પ્રોત્સાહન આપે છે, જે ભવિષ્યની કારકિર્દી માટે જરૂરી છે.

અમલીકરણના પડકારો

– શિક્ષકોની તાલીમ: HPC ને અસરકારક રીતે અમલમાં મૂકવા શિક્ષકોને વ્યાપક તાલીમની જરૂર છે.

– જાગૃતિનો અભાવ: ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં માતા-પિતા અને શિક્ષકોને HPC ના ફાયદાઓ વિશે જાગૃત કરવાની જરૂર છે.

HPC (Holistic Progress Card) આવશે. પત્રક A આખા વર્ગનું અપડેટ કરીએ છે તેમ 360 ડિગ્રી મૂલ્યાંકનવાળું વિધાર્થી દીઠ HPC કાર્ડ સતત અપડેટ કરતા રહેવાનું……

એકમ કસોટી ના બદલે આવી શકે છે

– ટેકનોલોજીની ઉપલબ્ધતા: ડિજિટલ HPC માટે ઈન્ટરનેટ અને ઉપકરણોની ઉપલબ્ધતા ગ્રામીણ શાળાઓમાં પડકાર બની શકે છે.

સંદર્ભ

– HPC ને NCERT ના પરફોર્મન્સ એસેસમેન્ટ, રિવ્યૂ, એન્ડ એનાલિસિસ ઓફ નોલેજ ફોર હોલિસ્ટિક ડેવલપમેન્ટ (PARAKH) દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું છે.

– ગુજરાત શિક્ષણ વિભાગ અને CBSE શાળાઓમાં HPC ના પાયલટ પ્રોજેક્ટની માહિતી વિવિધ સમાચાર સ્ત્રોતો અને સરકારી વેબસાઇટ્સ પરથી મળે છે.

important pdf

importent pdf 1

importent pdf 2